GIỚI THIỆU CHUNG
Đất nước ngày càng hội nhập sâu vào nền kinh tế quốc tế đem lại cơ hội mở rộng thị trường, cơ hội hợp tác, đầu tư, tuy nhiên tác động của nền kinh tế thế giới đến nước ta cũng nhanh và mạnh hơn; sự cạnh tranh trên thị trường quốc tế cũng như nội địa đối với các sản phẩm hàng hóa Việt nam cũng ngày một gay gắt hơn. Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới đang tác động tiêu cực vào nền kinh tế nước ta, xuất khẩu giảm mạnh, nhiều doanh nghiệp phải hạn chế sản xuất, số người thất nghiệp tăng cao…
Đứng trước thách thức đưa nền kinh tế đất nước vượt qua khó khăn, phát triển nhanh, bền vững, giải quyết tốt an sinh xã hội, Bộ Chính trị đã phát động cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” vào ngày năm 2009. Mục đích chính của cuộc vận động là phát huy mạnh mẽ lòng yêu nước, ý chí tự lực, tự cường, tự tôn dân tộc, xây dựng văn hóa tiêu dùng của người Việt Nam và sản xuất ra nhiều hàng Việt Nam có chất lượng, sức cạnh tranh cao, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
Để thực hiện cuộc vận động, Bộ chính trị đã thông qua một số gói giải pháp cơ bản như: Đẩy mạnh công tác tổ chức thông tin, tuyên truyền, vận động; Rà soát, ban hành bổ sung luật pháp, cơ chế trong nước không trái với các quy định của WTO, khuyến khích và định hướng tiêu dùng của nhân dân; Hỗ trợ các oanh nghiệp trong một số hoạt động (Tổ chức điều tra, khảo sát thị trường, điều tra người tiêu dùng, mạng lưới phân phối,…); Đổi mới công tác quản lý, chấn chỉnh các hoạt động quản lý thị trường, hải quan, thuế; Công bố thường xuyên, kịp thời các tiêu chuẩn về chất lượng, giá sản phẩm, hàng hóa Việt Nam sản xuất và hàng ngoại nhập trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Đã hơn 4 năm (2009 – 2013), thành phố Hồ Chí Minh thực hiện cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Theo đánh giá của các nhà phân phối và sản xuất, nhất là trong dịp tết Quý Tỵ và 6 tháng đầu năm 2013, sức mua hàng Việt Nam tăng mạnh, hàng ngoại nhập khó cạnh tranh với hàng sản xuất trong nước.
Lý do là hàng nội địa ngày càng đa dạng, phong phú về chủng loại, chất lượng tốt, giá lại mềm hơn rất nhiều so với hàng nhập khẩu cùng loại. Đây là điểm nhấn rất quan trọng, có tính khích lệ, động viên đối với các doanh nghiệp Việt Nam trong tình hình kinh tế hiện nay.
Một điều đáng nói khác, hệ thống siêu thị của hợp tác xã thương mại thành phố (Co.op mart) với chủ trương và uy tín của mình, đã tăng lượng hàng thiết yếu lên gấp 4 lần, trong đó ưu tiên số 1 cho hàng Việt, đã góp phần quan trọng đưa hàng Việt Nam đến với người tiêu dùng. Còn khách hàng thì có xu hướng chọn và mua hàng của những thương hiệu trong nước hơn hàng ngoại nhập, vì có chất lượng, nguồn gốc rõ ràng…
Từ sự đánh giá trên và thực tế sức mua hàng Việt đang có xu hướng tăng hiện nay, dù có những khả quan, nhưng chúng ta cũng phải đặt vấn đề: Mức độ nhận biết nhãn hiệu, thương hiệu có lẽ là tiêu chí đầu tiên mà người tiêu dùng tin tưởng lựa chọn để sử dụng hàng hóa, dịch vụ. Điều này đem lại ưu thế vượt trội cho những thương hiệu, nhãn hiệu đã được “mặc định” cho một dòng sản phẩm - dịch vụ nào đó so với hàng hóa cùng loại.
Mức độ nhận biết hàng Việt Nam của người tiêu dùng Việt Nam
Trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh gay gắt, có những trường hợp hàng hóa Việt Nam chiếm lĩnh thị trường nhưng mức độ nhận biết thương hiệu lại rất kém. Ví dụ mặt hàng đường, dù có một số ưu ái nhất định dành cho nhãn hiệu đường Biên Hòa và Quảng Ngãi nhưng nhìn chung nhận biết về thương hiệu đường không cao. Hay đối với mặt hàng nước mắm, có thể nói Nước mắm Phú Quốc được nhận biết rất tốt đồng thời được sử dụng đại chúng nhưng không một thương hiệu Việt Nam nào được chỉ ra cụ thể.
“Mua theo thương hiệu quen dùng", đó là thói quen thường thấy ở hầu hết người tiêu dùng. Tuy nhiên “thói quen” này cũng rất ưu ái hàng ngoại hơn hàng Việt, vì sản phẩm nước ngoài có nhiều chính sách tiếp thị, quảng cáo, hậu mãi tốt. Trong khi đó, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng xảy ra khá phổ biến, và là vấn đề nhức nhối của xã hội nhiều năm qua. Hàng kém chất lượng, dịch vụ “rởm” tràn lan trên thị trường, trở thành những bất cập, làm thiệt hại đến những nhà kinh doanh chân chính, thiệt hại và ảnh hưởng sức khoẻ, làm mất lòng tin người tiêu dùng đối với hàng Việt, quay lưng với hàng Việt.
Mặt khác, nhiều thương hiệu hàng Việt hiện chiếm thị phần khá lớn trong phân khúc hàng bình dân, song ở phân khúc hàng cao cấp và một số ngành hàng, vẫn còn quá ít sự lựa chọn cho người tiêu dùng muốn dùng hàng Việt. Nhất là ngành hàng điện máy - kỹ thuật số, rất ít thương hiệu Việt Nam có thể tự khẳng định mình.
Ở các ngành hàng đòi hỏi công nghệ cao khác như xe hơi, xe gắn máy…, thương hiệu Việt cũng hoàn toàn “vắng bóng”.Về khía cạnh hàng tiêu dùng, khá nhiều “lãnh địa” mà các doanh nghiệp trong nước dường như chưa thể “chạm” tới, phải chịu lép vế “nhường” cho hàng ngoại, đặc biệt là phân khúc hàng hóa cao cấp như hóa phẩm, mỹ phẩm … Tuy nhiên cũng phải thừa nhận, hàng Việt tham gia thị trường chưa lâu, kinh nghiệm về công nghệ, mẫu mã, nắm bắt nhu cầu thị trường… còn giới hạn, trong khi phải cạnh tranh gắt gao với hàng ngoại nên trước mắt, nên hàng Việt chưa thể lấn sân ở phân khúc cao cấp.
Hưởng ứng và triển khai Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, Tạp chí Kiểm sát (Cơ quan ngôn luận xủa Viện Kiểm Sát Nhân Dân Tối Cao) kết hợp với Tập đoàn Doanh nhân Đất Việt tổ chức Chương trình truyền thông khảo sát Hàng thật – Hàng giả dưới sự chỉ đạo, bảo trợ và hỗ trợ của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công thương, UBND tỉnh/thành phố trong cả nước.
Chương trình là một trong những biện pháp hữu hiệu để nhận diện các thương hiệu, sản phẩm, dịch vụ chính hiệu, đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng. Song song đó, tạo điều kiện cho các cơ quan chức năng có cơ sở để xử lý nghiêm khắc đối với việc làm hàng giả, hàng nhái, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Trang thông tin điện tử chính thức hưởng ứng Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, cũng là cổng thông tin điện tử của Chương trình truyền thông khảo sát Hàng thật – Hàng giả được triển khai tại địa chỉ:
www.hangthathanggia.com.vn
Đây sẽ là nguồn thông tin chính thức về các chương trình hoạt động hướng ứng Cuộc vận động của các cơ quan Bộ, ngành các cấp và địa phương, đồng thời là cơ sở để tuyên truyền, quảng bá, chia sẻ thông tin về sản phẩm Việt Nam, qua đó xây dựng và củng cố niềm tự hào sử dụng hàng Việt Nam.
